Honger teistert de wereld
In Zuid-Soedan is een hongersnood uitgeroepen. Ook in het noorden van Nigeria, Somalië en Jemen heerst een ongekend grote voedselcrisis. Door een mix van gewapend conflict, extreme droogte en een enorme stijging van de voedselprijzen dreigt voor miljoenen mensen in deze landen de hongerdood, terwijl noodhulporganisaties worstelen om de meest kwetsbaren te kunnen bereiken.
Een hongersnood wordt niet zomaar uitgeroepen, maar is gebaseerd op een wetenschappelijke definitie en vaste standaarden. Een voedselcrisis mag alleen als hongersnood worden bestempeld wanneer aan extreme criteria wordt voldaan, bijvoorbeeld als een minimum van 30% van de kinderen in een regio aan ernstige ondervoeding lijdt. Echte hongersnoden komen dan ook niet vaak voor. Wanneer een hongersnood wordt uitgeroepen, zoals nu in Zuid-Soedan, betekent dit dat er al mensen gestorven zijn van de honger.
De laatste keer dat een hongersnood werd afgekondigd, was 6 jaar geleden in Somalië. De hongersnood had een natuurlijke oorzaak: de droogte. Maar vandaag is de oorzaak van menselijke aard: geweld en gewapend conflict snijden aanvoerroutes af, drijven voedselprijzen omhoog en verhinderen toegang van noodhulp medewerkers tot deze gevaarlijke conflictgebieden.
De noden zijn zo hoog, dat er directe noodhulp moet worden geleverd in deze gebieden, op een veel grotere schaal dan we nu doen. Wij hebben dit eerder meegemaakt en weten dat we laat zijn.
Ciaran Donnelly, international programs director International Rescue Committee
Volgens de Integrated Food Security Phase Classification leven vele miljoenen mannen, vrouwen en kinderen in Zuid-Soedan, Somalië, Nigeria en Jemen in voedselonzekerheid. In totaal hebben 23,7 miljoen mensen – dit staat gelijk aan de totale bevolking van Nederland en Vlaanderen samen – langdurig onvoldoende te eten.
Zuid-Soedan
De hongersnood is uitgeroepen in Zuid-Soedan. De Zuid-Soedanezen leven al sinds 2013 – sinds hun onafhankelijkheid – in burgeroorlog en gewapend conflict, wat heeft geleid tot honger op grote schaal. 4,9 miljoen mannen, vrouwen en kinderen hebben er dringend voedselhulp nodig.
Gewapende milities strijden om de macht, waardoor noodhulp voor de bevolking wordt tegengehouden en hulpverleners zelfs zijn aangevallen. In sommige regio’s is 50% van de oogst verwoest. Extreme droogte heeft deze kwetsbare situatie verergerd. In oktober 2016 had Zuid-Soedan te kampen met 836% inflatie; het hoogste percentage ter wereld.
Tegelijkertijd keert de wereld Zuid-Soedan de rug toe: er heerst een vergeten crisis, een van de minst besproken en slecht gefinancierde crises ter wereld – in 2017 werd slechts 0,9% van de benodigde noodhulp gefinancierd door de internationale gemeenschap.
Stichting Vluchteling heeft geld vrijgemaakt om schoon drinkwater ter beschikking te stellen en de sanitaire voorzieningen te verbeteren voor vluchtelingen uit Zuid-Soedan in Ethiopië. In het kamp Bidi Bidi in Oeganda waar veel vluchtelingen uit Zuid-Soedan ook onderdak zoeken, wordt de gezondheidszorg verbeterd door onder andere het opzetten van een kliniek, verstrekken van medicijnen en trainen van medisch personeel.
Nigeria
De strijd tegen Boko Haram heeft geleid tot enorme vluchtelingenstromen en extreme voedselonderzekerheid voor 14,8 miljoen mensen in noordoost Nigeria. 2,8 miljoen kinderen zijn ernstig ondervoed. Wanneer er geen hulp komt, sterven 205 kinderen per dag.
De crisis is veroorzaakt door mensen, maar de oplossingen kunnen dan ook komen van mensen: het IRC vergroot haar levensreddende programma’s in noordoost Nigeria. Maar we moeten meer doen, om erger te voorkomen.
Stichting Vluchteling is gestart met een nieuw project in Nigeria, gericht op kinderen van vijf tot twaalf jaar. Doel is om deze groep kinderen toegang te geven tot gezondheidszorg en ‘nutrition services’, zodat ondervoeding kan worden tegengegaan. Het noodhulpprogramma wordt opgeschaald door de inzet van drie extra mobiele medische en ondervoedingsteams.
Somalië
In Somalië zijn binnen eigen grenzen ruim een miljoen mensen op de vlucht voor aanhoudend geweld. 3 miljoen mensen lijden er honger. Zonder opschaling van hulp zullen deze cijfers verdrievoudigen in een aantal maanden tijd, volgens voorspellingen van de Famine Early Warning System Network.
De VN maakt al melding van duizenden ondervoede vrouwen en kinderen die naar Ethiopië en Kenia zijn gevlucht. De stroom vluchtelingen is het grootst in 4 jaar tijd. Door schaarste is de prijs van water enorm gestegen en ook het vee, noodzakelijk voor het levensonderhoud van de nomadische Somaliërs, is het slachtoffer van de droogte.
IRC/SV vergroten met een nieuw project sinds vorige maand de voedselzekerheid en verbeteren de watervoorzieningen in Hobyo en Jariibin district, waar zo’n 20 duizend ontheemden verblijven. Daarnaast zijn hulpverleners ook actief in Puntland, waar veel herders wonen, die het erg moeilijk hebben door de droogte. Tijdens dit project worden, samen met de lokale bevolking, boorgaten hersteld en alle toebehoren worden geleverd om weer werkende waterpunten te creëren
Jemen
De helft van de totale bevolking, ruim 14 miljoen mensen, heeft al lange tijd niet genoeg te eten in Jemen. Zeker tweederde van de bevolking heeft dringend voedselhulp nodig. “Het conflict in Jemen is de belangrijkste oorzaak van het grootste voedselprobleem in de wereld”, stelt een VN-functionaris. “Als er niet snel iets wordt ondernomen, dan is hongersnood een waarschijnlijk scenario in 2017.”
Stichting Vluchteling blijft noodhulpporojecten in Jemen voortzetten. In deze projecten, die we samen met onze collega’s van het IRC uitvoeren, wordt hard gewerkt aan de bestrijding van ondervoeding. Medische hulp wordt geboden aan gewonden van oorlogsgeweld en aan andere zieken.
Uitdagingen en hulp
Een grote uitdaging in al deze landen is toegang tot de conflictgebieden en meest kwetsbaren. Hulpverleners werken onder extreem gevaarlijke omstandigheden en gewapende milities snijden toegang tot de vluchtelingen af.
Zo zijn internationale hulpverleners in Nigeria afhankelijk van enkel een handvol helikopters om hen in en uit zeer risicovolle gebieden te vliegen. Samen met onze partner het IRC roepen we de internationale gemeenschap op om druk uit te oefenen op alle partijen die betrokken zijn bij deze conflicten, om burgers te beschermen en toegang tot levensreddende noodhulp te garanderen.
Een gebrek aan middelen heeft de noodhulp verder vertraagd. Er is slechts 0,9% tot 3,5% gefinancierd van de noodhulp die in deze crisisgebieden geleverd moet worden. De internationale gemeenschap zal prioriteit moeten geven aan deze destabiliserende crises en geld beschikbaar stellen voor levensreddende noodhulp en toegang geven tot schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen en voedsel, vooral voor kinderen onder de 5 jaar, die deze hulp het hardst nodig hebben.
Onze directeur Tineke Ceelen is afgereisd naar Oeganda, waar tienduizenden Zuid-Soedanese vluchtelingen worden opgevangen.
