Humanitaire situatie in Libanon blijft schrijnend
Sinds de oorlog tussen Israël en Hezbollah september vorig jaar intensiveerde zijn meer dan 3.000 mensen in Libanon omgekomen door Israëlische aanvallen. Het staakt-het-vuren loopt 26 januari af, het is van groot belang dat dit voortzet.
Ruim 113.000 mensen in Libanon zijn nog steeds ontheemd door de gevolgen van de oorlog. Er zijn meer dan 60 dorpen in het zuiden van het land waar inwoners nog steeds niet naartoe terug kunnen keren. Huizen liggen in puin en moeten herbouwd worden.
De angst in Libanon is groot. Er heerst een constante dreiging van het negeren van het staakt-het-vuren en Israëlische drones die blijven rondvliegen. Dat terwijl mensen al gebukt gaan onder de psychische en economische gevolgen van een burgeroorlog van 1975-1990, een vorige oorlog tussen Hezbollah en Israël in 2006, corona en de explosie in de haven van Beiroet. Veel mensen kunnen nauwelijks rondkomen en deze oorlog raakt veel mensen wederom financieel. Meer dan 70% van de bevolking leeft in armoede.
extra humanitaire hulp
Daarnaast wonen er in Libanon 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen, 180.000 Palestijnse vluchtelingen, 23.000 Palestijnse vluchtelingen vanuit Syrië en meer dan 11.200 vluchtelingen uit andere landen. Na de val van Assad en de overname van HTS in Syrië op 8 december zijn er meer dan 87.000 mensen vanuit Syrië naar Libanon gevlucht. De helft daarvan is kind. Veel gezinnen zijn alleen met de moeder gevlucht. Maar omdat ze nog geen zogenaamde referentiecode hebben gekregen van UNHCR, kunnen ze officieel geen ondersteuning krijgen. Zeker nu in de winter is er hard hulp nodig.
Een hoopvolle ontwikkeling is dat er na meer dan 2 jaar weer een president is in Libanon. Daardoor kunnen er nu stappen worden gezet waarbij financiële en technische ondersteuning vanuit de Europese Unie en individuele lidstaten kan bijdragen.
Zo moet er extra humanitaire hulp komen en middelen voor ontwikkelingssamenwerking. Nederland kan, met haar expertise in watermanagement en in de landbouwsector bijdragen aan de heropbouw in Libanon.
goede afspraken
Daar zijn wel goede afspraken voor nodig met de Libanese overheid. Zoals registratie en bescherming van vluchtelingen, de positie van vrouwen en bescherming van de lhbti-gemeenschap specifiek. Op dit moment mag UNHCR (al sinds 2015) geen vluchtelingen officieel registreren. Dit is wel hard nodig om te weten wat de omvang van de groep is en wat de noden zijn. De Libanese overheid moet hier toestemming voor geven.
Gedwongen uitzettingen en pushbacks van Syrische vluchtelingen moeten stoppen. Terugkeer moet altijd vrijwillig zijn en veilig en waardig gebeuren. Om dit te waarborgen is er monitoring aan de grens tussen Libanon en Syrië nodig. Ook de Europese Unie en Europese lidstaten moeten zich hierover uitspreken en hierover afspraken maken met de Libanese overheid.
Om Libanon structureel te kunnen ondersteunen moet Nederland in gesprek kunnen gaan met alle betrokken partijen. Dit houdt in dat er de mogelijkheid moet komen voor Nederland om in gesprek te gaan met de bestuurlijke tak van Hezbollah en hierbij staand beleid aan te passen, zodat het in lijn wordt met dat van de Europese Unie en de VN.
De EU, maar ook Nederland, moeten het belang van ondersteuning in de regio erkennen. Libanon vangt veel vluchtelingen op. Afhankelijk van hoe de situatie in Syrië zich ontwikkelt, moet Libanon mogelijk nog meer mensen opvangen. Vluchtelingen in Syrië en andere omliggende landen zoals Turkije, Irak en Jordanië moeten daarom ondersteund blijven. Die steun moet worden gegeven daar waar de noden het hoogst zijn en niet afhankelijk zijn van politieke voorkeur.
Daarnaast zouden Nederland en de EU moeten erkennen dat Libanon en andere landen rondom Syrië (Irak, Turkije en Jordanië) terughoudend zijn in het veilig verklaren van Syrië. De EU zou die trend moeten volgen. Het duurt lang voordat Syrië kan heropbouwen en herstellen.
