Kliniek Salú pa Tur: vijf jaar hulp voor vluchtelingen op Curaçao

Vijf jaar geleden hadden mensen op de vlucht bijvoorbeeld geen toegang tot medische zorg, maar mede dankzij de oprichting van de stichting en kliniek ‘Salú pa Tur’ in juli 2019 is dit veranderd. Sinds het openen van hun deuren, wordt gratis medische zorg geboden aan vluchtelingen en onverzekerde migranten. We spreken met oprichter Elisa Janszen over de positieve impact van deze kliniek in de afgelopen vijf jaar.

Salú pa Tur: Gezondheid voor iedereen

Geen toegang tot gezondheidszorg leidt vaak tot levensbedreigende situaties. Want wat doe je als je diabetes of hiv hebt, maar geen toegang tot de juiste medicatie? Of als je zwanger bent en controles moet krijgen? Vanuit die noodzaak voor ongedocumenteerden ontstond de stichting Salú Pa Tur, wat betekent ‘Gezondheid voor iedereen’. 

Vanaf de opening van de kliniek in juli 2019 zijn er bijna 7.000 patiënten geholpen, en daar komen er maandelijks nog zo’n 100 bij. Naast consulten op het gebied van huisartsengeneeskunde, kindergeneeskunde, verloskunde en gynaecologie is er een team dat thuisbezoeken aflegt bij de meest kwetsbare patiënten. Stichting Vluchteling steunt de kliniek al sinds de opening met in totaal bijna 700.000 euro. 

Elisa, we kunnen ons voorstellen dat het niet evident was voor ongedocumenteerden om hulp te vragen bij de kliniek. Hoe wonnen jullie het vertrouwen?

“In het begin waren mensen inderdaad angstig, maar langzaamaan kwamen steeds meer mensen via via bij ons binnen. Ooit hadden we een patiënt die ervan overtuigd was dat ze opgepakt zou worden in onze kliniek. Inmiddels staan we bekend als betrouwbaar. En dat proberen we nog steeds verder op te bouwen door bijvoorbeeld bij buurtcentra bloeddruk en de bloedsuiker op te meten. Zo verspreidt het nieuws over wat wij doen zich ook snel, en weten steeds meer nieuwe patiënten ons te vinden. Ook niet onbelangrijk: we krijgen steun van het Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur en het Ministerie van Justitie op Curaçao. Dankzij die support hebben we nooit het idee gehad dat er een gevaar was dat de immigratiedienst opeens bij ons op de stoep zou staan.” 

Hoe helpen jullie en wat zijn de grootste noden bij de mensen? 

“We screenen iedereen, zorgen voor behandelingen, medicatie, eventuele thuiszorg en controles. Daarnaast behandelen we vaak mensen met chronische ziekten zoals hiv en diabetes. Hoge bloeddruk, suikerziekte en overgewicht komt heel veel voor bij onze patiënten. Het is ontzettend moeilijk om gezond te leven door de hoge prijzen in de supermarkt, laat staan als je op de vlucht bent en geen inkomen meer hebt.”

Een patiënt deelde met ons dat zijn grootste angst is dat Salú pa Tur niet meer zal bestaan, en dat hij dan geen toegang heeft tot hiv-medicatie. Dat is wel even slikken.

Elisa Janszen, oprichter van Salú pa Tur

Hoe zie je de toekomst voor Salú pa Tur?

“Ik hoop dat we voldoende fondsen kunnen werven om langdurige psychosociale hulp te bieden. Veel van onze patiënten lijden aan trauma’s door hun vlucht en de benarde situatie in hun land, en kampen met rouw door het afscheid van hun thuis en familie. Sommigen hebben hun kinderen bij grootouders achter moeten laten in de hoop hen vanuit Curaçao financieel te steunen zodat zij genoeg eten kunnen kopen. Ze ervaren ook financiële stress en slechte woonomstandigheden, wat leidt tot mentale problemen die ook weer fysieke klachten geven. In de toekomst willen we hiermee aan de slag, mits de financiële middelen het toelaten.” 

Wat zijn de grootste uitdagingen voor Salú pa Tur?

“Eigenlijk is dat altijd geld. We kunnen de eerstelijnszorg betalen met de fondsen die we ontvangen, maar als we iemand willen ondersteunen met een behandeling door een specialist in het ziekenhuis of wanneer we langdurige psychische zorg willen bieden, dan is daar gewoonweg niet genoeg financiering voor. Met Salú pa Tur lossen we een gigantisch probleem op, maar het is zeker nog niet genoeg om alle zorg te kunnen bieden die de mensen nodig hebben.”